مطالعه اثر اجزای مولکولی زعفران ایران بر ساختار ‏‎dna‎‏ در شرایط آزمایشگاهی

کاروتنوئینها و آلدئیدهای-منوترپن موجود در زعفران ایران (گونه کروکوس ساتیووس)، به عنوان اجزا اصلی، برای اولین بار جداسازی و خالص شد. کروسین(ها) و پیکروکروسین(ها) با استفاده از کروماتوگرافی ستونی آلومینیوم-90 فعال جدا شد. هیدرولیز اسیدی عصاره آبی زعفران نیز برای جداسازی اجزا دیگر استفاده شد. ماده هیدرولیز شده در خلا تغلیظ شد. جز فرار (سافرانال) به تله سرمایی در 78-درجه سانتیگراد جمع شد و بخش غیرفرار در 4-درجه سانتیگراد ذخیره گردید. دی متیل کروستین از طریق هیدرولیز قلیائی عصاره متانولی زعفران استخراج و بعد در مخلوط مساوی از دی کلرومتان-دی اتیل اترکریستالیزه شد. خلوص و ساختار تمام اجزا جدا شده، با استفاده از طیف سنجی های ‏‎uv-vis‎‏، ‏‎tlc‎‏، ‏‎hplc‎‏، ‏‎ir‎‏، ‏‎‏‎nmr-500‎‏ و اندازه گیری نقطه ذوب آنها تعیین شد. میان کنش زعفران و تمام اجزا جداشده مذکور با ‏‎dna‎‏ بررسی شد. مکانیزم غیرفروروندگی و تغییرات بنای فضایی ‏‎dna‎‏، شاید به دلیل بر هم خوردن رج بندی بازها، توسط نمودارهای ‏‎cd‎‏ نشان داده شد. کروسین، پیکروکروسین و سافرانال موجب فرونشانی نشر کمپلکس ‏‎-dna‎‏ اتیدیوم برماید شدند. آنالیز اسکاچارد فرونشانی، مکانیزم غیرجابجائی را نشان داد یعنی این لیگاندها بین جفت بازهای ‏‎dna‎‏ فرو نمی روند. براساس نتایج بدست آمده، اتصال این لیگاندها به اطراف ‏‎dna‎‏، احتمالا به شکاف کوچک، پیشنهاد می شود. پارامترهای پیوندی برای اتصال کروسین به ‏‎dna‎‏ از فرونشانی نشر این لیگاند توسط ‏‎dna‎‏ محاسبه گردید. نمودار اسکاچارد، منحنی دو مرحله ای را که باینگر وجود دو دسته جایگاه در ‏‎dna‎‏ برای کروسین است، نشان داد. پارامترهای ‏‎n‎‏ و ‏‎k‎‏ برای دسته جایگاه اول به ترتیب عبارتند از: 54/0 و ‏‎2*10m‎‏. همچنین مطالعات اسپکتروفتومتری و آنالیز اسکاچارد برای میان کنش کروستین با ‏‎dna‎‏، نشان دهنده وجود دو دسته جایگاه برای این لیگاند روی ‏‎dna‎‏ است. پارامترهای ‏‎n‎‏ و ‏‎k‎‏ برای دسته جایگاه اول به ترتیب عبارتند از: 0068/0 و ‏‎m‎‏ 10*1